(Mula sa Siyam Nawa at 99 pang Tula ni Lamberto E. Antonio)
Pinapagod ka ng aking alaala, namamagitan ang pitagan.
Ipinagtitimpla mo ako ng kape, pagkapansing minsan pa, mangangahas akong maglayag pabalik sa mundong kayang-kaya kong paikutin sa sariling palad at sa balikat ng mga kapanahong hinukos ng edad.
Idinidikta ng pag-iisa ang magpakaumid, maghinay-hinay sa paghigop, namnamin ang kilapsaw sa balintataw.
Pinagpipitaganan ko ang iyong pahiwatig: na tanging sa isip lamang laging sariwa ang lumipas.
Sa pagkupas ng magdamag, panatag akong naiidlip sa pag-uumaga, umaasang mas maaliwalas ang maghapon at nanumbalik ang sigasig mong magtanong.
Magpapakapagod ako sa pagpapalutang ng pira-pirasong alaala, at sasagipin, sisinupin mo ito.
1. Ginising siya ng biglang pagbuhos, biglang pagtila ng ulan. At naisip niya ang mahahabang tag-araw nilang mag-asawa; ang mga pangarap, na kalahati ang nasa ibayong-dagat. Nang buksan niya ang bintana, iwinisik ng hangin ang kanyang luha.
2. Pakimkim ng palangiting mutya ang katahimikang kasintigas ng bato. Dinibdib ko, pinasabog ito ng bumigwas na gunita ng pagluhang kasimpait ng apdo.
Philology (pilolohiya o palawikaan): pag-aaral ito ng mga pormang historikal ng isang wika o mg wika, kabilang ang mga pormang non-standard at dialectal, gayundin ang mga kaugnay na wika.
Gayunman, di dapat makulong sa pag-aaral pangwika lamang ang philology. May mga tekstong nasa matatandang porma ng wika na kadalasang nagtataglay ng kapangyarihan at tiyak na katangian.
Ang alinmang pag-aaral na bumabalewala sa mga iyan, o tumatangging magsikap para umunawa riyan, ay di-kompleto at maralita.
Samantala, ang alinmang pag-aaral na linguistic lamang ang tuon ay nagtatapon ng pinakagmahusay na materyal at pinakamahusay na argumento para sa eksistensiya nito.
Sa larangang iyan ng palawikaan, di mapaghihiwalay ang literary at linguistic.
(Halaw kay Tom Shippey, "J.R.R. Tolkien: Author of the Century")
Patutunayan ko na kasinggaan ako ng ibang mapanudyo. Basta manatili silang nakaupo sa aking bangko. Bubuhatin ko, lampas sa ulo ang taas. Saka ibabalibag ko ito.
Bersong Barbero - KUWENTONG HUWETENG (O KAYA'Y STL)
KUWENTONG HUWETENG (O KAYA'Y STL)
Laro sa numero ang minsang tinumbok ng isip ni Marting mabiro malikot; pakwento ang kanyang taktikang ang buod ay sugal na hilig ng mga kapurok.
Ang unang kubrador na natanaw niya ay tinawag, ito nama'y nag-apura sa paglapit. "Martin, tataya ka baga?" sabik na usisa halatang masigla.
Sumagot si Martin: "Ako'y nanaginip, sa diwa ko' y buong-buong nakaukit. Dahil kubrador ka, dapat mong masisid ang sakdal-lalim mang mga pahiwatig."
Ayon sa kubrador, "O sige nga, Martin, ang panaginip mo ay ating himayin. Wala pang tumaya kahit singkong duling, kaya buena mano kitang tutuusin."
"Ang panaginip ko'y kagila-gilalas," simula ni Martin halos walang kurap. "Isang pusang itim ang aking nasabat sa tinatahak kong madilim na landas."
"Aba, may popular na paniniwala, nueve ang numerong sagisag ng pusa," sabi ng kubrador at dagdag na wika, "siyam daw ang buhay ng ganyang alaga."
Isinalaysay pa ni Martin ay ito: Sa dulo ng landas ay may isang punso at naghuhunihang ibong batubato, saka umiikot na yoyoat trumpo.
Sumulpot sa punso ang mga pulubi na bulag at lumpo at bingi at pipi, sumapaw sa tagpo ang isang babae na mala-diyosa ang kariktang iwi.
Arok-analisa naman ang kubrador sa pinakikinggan niyang tila bugtong. Sabi pa ni Martin, "Biglang dumagundong ang kulog na waring pumutok na kanyon."
Dumating daw siya sa tuktok ng bundok na sadyang kaytaas at doon sa tuktok, isang ermitanyo naman ang sumulpot na magkasinghaba ang balbas at tungkod.
"Ang tuktok ng bundok, mataas na bilang," sabi ng kubrador, "pati ang sumilay doong ermitanyong may ulilang buhay: thirty-nine marapat sila sa listahan."
Ang sabi ni Martin, sa dulo ng k'wento, "Mahigpit ang bilin niyong ermitanyo: huwag kong dedmahin yaong kanyang payo upang ang buhay ko'y hindi maper'wisyo."
Tanong ng kubrador, "Ano ba ang bilin? Sabihin mo para muli kong sisirin." Sa anyong malungkot, Martin ay nagturing: "Umiwas daw akong tumaya sa 'weteng."
Ang maganda ngayon, ayaw nang pabugahan ng tubig ang demonstrasyong nagbubuga ng talumpating maapoy.
Naiisip ito ng miron na tumilapon, gininaw at sinumpong ng hika, sa sinalihan niyang demong kinanyon ng mga bombero noon.
Higit na maganda, o pinakamaganda kung magagaya sa akin ang nangarito sa kilos protesta. Naisipdin ito ng beterano ng larong sala sa lamig, sala sa init.
Obra Muwestra - 'PINAG-UUSAPAN NGAYON': ISANG EBALWASYON (Una sa 3 Bahagi)
'PINAG-UUSAPAN NGAYON': ISANG EBALWASYON
ni LAMBERTO E. ANTONIO
(Una sa 3 Bahagi)
Tinutukoy ng 'ngayon' sa titulo ng katipunang ito ng halos 50 kolum ni Bienvenido A. Ramos ang panahong umiiral sa bansa ang martial law. Dalawang ulit (1979 at 1981) nanalo ng Grand Opinion Award sa Catholic Mass Media Awards ang pitak ni Ramos sa magasing Liwayway na inedit niya noon.
Ipinagugunita ng serye ng 'parang editoryal o opinyong' ito ang 'literatura ng kumprontasyon' at 'literatura ng sirkumbensiyon' na kinailangang pagpilian ng mga manunulat sa naturang yugto ng pagbabawal ng rehimeng Marcos ang pagsulat tungkol sa dahas at sex at lalo na, ang pagpuna sa gobyerno.
Na matagumpay namang nagampanan ni Ramos ang tungkulin niya bilang editor nang di siya lumitaw na subersibo sa tingin ng rehimen ay isang indikasyon ng pagpapairal ng sariling pakahulugan sa dalawang paraang iyon ng pag-akda.
Sa mga piyesa ng katipunan, pinagsugpong ni Ramos ang kumprontasyon at sirkumbensiyon sa talakay ng mga isyu.
May tuon sa kostumbre ng mamamayan at pailalim na hagupit sa sistema ng pamamahalana ang paninikil ay ikinukubli ng mga slogan gaya ng 'Bagong Lipunan', 'demokratikong rebolusyon' at 'Bagong Republika.'
